EKG, SpO2 i ciśnienie krwi – trio w diagnostyce chorób sercowo-naczyniowych

Health Forward Cardiovascular

EKG, SpO2 i ciśnienie krwi – trio w diagnostyce chorób sercowo-naczyniowych

Czas czytania: około 6 minut

Opublikowano: 30/09/2024

Prof. Dr David Duncker

Prof. Dr David Duncker jest kardiologiem i elektrofizjologiem oraz kieruje Centrum Rytmu Serca na Wydziale Kardiologii i Angiologii w Szkole Medycznej w Hanowerze. Był członkiem EHRA Young EP Committee 2018-2020, a także częścią zarządu EHRA i przewodniczącym EHRA e-Communications Committee 2020-2022. Obecnie jest członkiem zarządu EHRA i przewodniczącym EHRA Digital Medicine and e-Communications Committee 2022-2024.

Zdrowie układu naczyniowego jest kluczowe w holistycznym podjeściu do naszego organizmu jako całości. Żaden element nie funkcjonuje samodzielnie, lecz oddziałuje jeden na drugi. Z tego powodu powinniśmy mieć na uwadze nasze ogólne zdrowie i samopoczucie, oraz reagować wtedy, kiedy czujemy, że coś jest nie tak.
Choroby sercowo naczyniowe są najczęstszą przyczyną śmierci na świecie, a według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), są odpowiedzialne za 31% wszystkich zgonów na świecie.

Choroby układu sercowo-naczyniowego takie jak nadciśnienie, choroba niedokrwienna serca (choroba wieńcowa i zawał serca) i niewydolność serca nie tylko obniżają jakość życia pacjentów ale są niezwykle kosztowne w leczeniu dla systemu służby zdrowia.

Monitorowanie wskaźników takich jak ciśnienie krwi, saturacja tlenu (SpO2), tętno i EKG regularnie, np ze smartwatchem, może pomóc w utrzymaniu swojego zdrowia pod kontrolą.

W tym artykule

Jak ważne jest monitorowanie zdrowia układu sercowo-naczyniowego?

Monitoring EKG

Pomiar saturacji tlenowej

Pomiar ciśnienia krwi

Wniosek: Smartwatche oferują holistyczne podejście w profilaktyce zdrowia układu sercowo-naczyniowego

”Smartwatche mierzą różne parametry zdrowia takie jak EKG, saturacja tlenu czy tętno. To pozwala na całkiem dokładny wgląd w dane zdrowotne pacjenta, które uzupełniają diagnostykę prowadzoną w gabinecie lekarskim.”

Jak ważne jest monitorowanie zdrowia układu sercowo-naczyniowego?

Niezmiernie ważne! Zdrowie układu sercowo-naczyniowego ma wpływ na zdrowie całego naszego organnizmu. W zdrowym układzie sercowo-naczyniowym krew jest nieustannie pompowana przez serce i dostarcza wszystkim tkankom oraz organom tlen i składniki odżywcze.

Zdrowie tego układu jest kluczowe w celu uniknęcia chorób przewlekłych i zachowania jak najlepszej jakości życia przez długi czas.

Dobrze wiedzieć – 3 powszechne choroby
układu sercowo-naczyniowego:

Wysokie ciśnienie krwi (nadciśnienie tętnicze):
Trwale wysokie ciśnienie krwi prowadzi między innymi do zawałów serca, demencji, udarów mózgu i miażdżycy.

Choroba niedokrwienna serca: Zwężenie lub niedrożność tętnic wieńcowych może prowadzić między innymi do zawału lub niewydolności serca.

Arytmia serca:
Nieregularności rytmu serca, takie jak migotanie przedsionków, mogą powodować i zwiększać ryzyko udaru.

Monitoring zdrowia układu sercowo- naczyniowego pozwala na zastosowanie leczenia w odpowiednim czasie, często zapobiegając pogłębieniu się choroby.

W trakcie leczenia owych chorób warto monitorować sytuację, żeby lepiej dopasować terapię do potrzeb każdego pacjenta. Wczesna diagnoza i ciągłe obserwowanie stanu zdrowia są super ważne, żeby zapobiegać tym chorobom lub chociaż ograniczać ich skutki. Nowoczesne metody monitorowania pomagają wcześniej wykryć potencjalny problem.

Wystarczy jedno kliknięcie, a wartości takie jak EKG, saturacja tlenowa, tętno i inne parametry mogą zostać zmierzone za pomocą smartwatcha.

Co może zmierzyć smartwatch:
• Tętno
• Ciśnienie krwi
• Saturację tlenową
• Poziom stresu
• Temperaturę skóry
• EKG
• Zastój w tętnicach/żyłach

W następnej sekcji skupię się na funkcji EKG, ciśnienia krwi, a także saturacji tlenowej.

Monitoring EKG

Elektrokartografia (EKG) mierzy elektryczną pracę serca. Daje to wgląd w zdrowie serca: jego rytm, tętno, a czasem pozwala także wykryć zaburzenia i choroby współistniejące serca.

Pomiar EKG ze smartwatchem

W przeszłości pomiar EKG był dostępny przede wszystkim w szpitalu czy gabinecie lekarskim ale urządzenia mobilne takie jak smartwatche umożliwiają nam lekarzom pomiar EKG poza środowiskiem medycznym [1].

Urządzenia mobilne z funkcją EKG takie jak smartwatche i specjalne jednokanałowe EKG które mogą być sparowane z telefonem, umożliwiają użytkownikom monitorowanie tętna, rytmu serca i pozwalają zaobserować nieprawidłowości.

Część urządzeń analizuje rytm serca niezależenie od siebie i może ostrzec przed potencjalnymi nieprawidłowościami, a nawet zarekomendować standardowe medyczne EKG w razie potrzeby.

To może być szczególnie pomocne we wczesnym wykrywaniu migotania przedsionków w najbardziej narażonych grupach wiekowych. Niedawno Europejskie Stowarzyszenie Kardiologiczne opublikowało wskazania dotyczące diagnostyki migotania przedsionków serca (2024) [2], i rekomenduje dla przykładu, dogłębną diagnostykę wśród pacjentów 75+ a nawet zaczynając już od 65 roku życia w celu lepszej profilaktyki tej grupy pacjentów.

Ważne czynniki ryzyka to:
• Niewydolność serca
• Nadciśnienie
• Dojrzały wiek
• Cukrzyca
• Udar mózgu
• Choroby naczyniowe

Dodatkowo w wykrywaniu migotania przedsionków, pomiar tętna i jego odchylenia mogą wspomóc szybszą diagnozę, ponieważ takie odchylenia sugerują skoki w poziomie stresu, a także dają wgląd w całokształt zdrowia systemu nerwowego.

Pomiar EKG przez smartwatche – zalety:

✅ Łatwość w obsłudze
✅ Łatwość w dostępie
✅ Możliwość ciągłego pomiaru.

Ograniczenia wynikają z dokładności i poprawności pomiaru, które wynikają z założenia, że użytkownik odpowiednio założył sprzęt i dokonał pomiaru.

Pomiar saturacji tlenowej

Saturacja tlenu we krwi (SpO2) wskazuje na proporcje hemoglobiny nasyconej tlenem i jest wskaźnikiem zdrowia układu oddechowego i sercowo-naczyniowego. Wartości dla osoby zdrowej to przedział między 95% a 100% poziomu tlenu. Odchylenia, szczególnie poniżej 90% wskazują na poważne choroby, takie jak bezdech senny lub przewlekła obturacyjna choroba płuc.

Obserowanie i monitorowanie poziomu tlenu może pomóc w chronicznych i ostrych chorobach układu oddechowego, czyli szczególnie tam gdzie pobór tlenu jest zaburzony. W trakcie pandemii, saturacja tlenu była tym wskaźnikiem, który wskazywał na poziom niewydolności płuc i prowadził do hospitalizacji pacjenta. Smartwatche pozwalają na monitoring saturacji na tyle bezinwazyjnie, że robią to bez przerwy, dając dokładny obraz zdrowia układu oddechowego .

Pomiar ciśnienia krwi

Ciśnienie krwi to kluczowy wskaźnik zdrowia układu sercowo-naczyniowego. Zgodnie z zaleceniami Europejskiego Towarzystwa Kardiologicznego 2024, niepodwyższone ciśnienie krwi jest poniżej 120/70 mmHg [3]. Jak opisałem w swoim artykule “Ciśnienie krwi zawsze pod kontrolą – monitoruj z nadgarstka, gdziekolwiek jesteś”, nadciśnienie tętnicze może prowadzić do chorób współistniejących, takich jak udar, zawał czy choroby nerek, jeśli pozostanie nieleczone. Z tego względu, regularne pomiary są niezwykle ważne.

Pomiar ze smartwatchem

Tradycyjne mierzenie ciśnienia krwi wykonuje się za pomocą nadmuchiwanego mankietu na ramieniu albo nadgarstku. Zegarek z pomiarem ciśnienia, który korzysta z mankietu, mierzy ciśnienie przez pasek, a część modeli potrafi robić ambulatoryjne pomiary ciśnienia krwi (ABPM). To naprawdę nowość, bo dzięki temu można nieprzerwanie wykonywać pomiary co 15, 20, 30, 45 albo 60 minut przez 24 godziny – zarówno w ciągu dnia, jak i w nocy. Dzięki temu możesz mierzyć ciśnienie krwi, nawet kiedy śpisz albo ćwiczysz. Dla moich pacjentów to dodatkowa wygoda: zamiast nosić ze sobą ciężkie urządzenia czy czekać na wizytę u lekarza, mogą teraz łatwo i regularnie sprawdzać ciśnienie krwi. Można też ustawić, czy zegarek ma automatycznie mierzyć ciśnienie, czy nie.

Zegarek ma bardzo wysoką dokładność pomiaru, porównywalną z tradycyjnymi urządzeniami, i potrafi pokazać całą 24-godzinną krzywą ciśnienia krwi, co pozwala zauważyć niepokojące zmiany. Ale nie warto wyciągać pochopnych wniosków – lepiej omówić wyniki z lekarzem. Dlatego warto jest eksportować zebrane dane i zabrać je ze sobą na wizytę u lekarza, żeby je przeanalizować.

Wskazówki na co dzień:

Aby skutecznie wprowadzić monitorowanie zdrowia sercowo-naczyniowego do codziennej rutyny, warto wyrobić sobie nawyk – np. nosić zegarek w ciągu dnia i korzystać z aplikacji do analizy danych. Zegarek przypomina o pomiarach ciśnienia krwi rano i wspiera zaplanowane pomiary, dzięki czemu jest się na bieżąco z ewentualnie wysokimi wynikami. Jeśli zegarek wykryje nieprawidłowy rytm serca, automatycznie przypomni o pomiarze, co pozwala wykryć potencjalne problemy sercowe na wczesnym etapie.

Pamiętaj: Samodzielne monitorowanie to NIE zastępstwo dla profesjonalnej porady medycznej. W razie wątpliwości lub powtarzających się nietypowych wyników pomiarów zawsze warto skonsultować się z lekarzem.

Warto wiedzieć – Pomiary dla grup szczególnie narażonych:

- Osoby w grupach ryzyka: Należą do nich na przykład wiek, aktywne lub bierne palenie tytoniu, podwyższone poziomy cholesterolu, cukrzyca, otyłość oraz członkowie rodziny z chorobami sercowo-naczyniowymi (mężczyźni <55 lat, kobiety <65 lat), a także osoby z rodziny z wczesnym nadciśnieniem lub chorobami nerek, powinny być dokładniej badane i pod kątem nadciśnienia.

- Osoby w wieku 75 lat i starsze (lub 65 lat i starsze z czynnikami ryzyka) powinny mieć wykonane pomiary EKG w celu wczesnego wykrywania migotania przedsionków.

- Osoby z chorobami współistniejącymi mogą wcześniej zauważyć rozwój innych zmian lub chorób, mierząc EKG, poziom SpO2 i ciśnienie krwi.

- Sportowcy: Monitorowanie tętna oraz saturacji tlenowej lub maksymalnego poboru tlenu może być wykorzystane do optymalizacji treningu.

Wniosek:

Smartwatche oferują holistyczne podejście w profilaktyce zdrowia układu sercowo-naczyniowego

Połączenie pomiarów EKG, SpO2 i ciśnienia krwi umożliwia kompleksowe monitorowanie zdrowia układu sercowo-naczyniowego. Razem te dane mogą dać szczegółowy obraz zdrowia serca i pomóc w wczesnej diagnostyce i prewencji chorób.

Ciągłe monitorowanie owych parametrów ma szczególne zalety, ponieważ:

• Niektóre choroby mogą rozwijać się bez objawów, więc można je wcześniej wykryć i wyleczyć.
• Choroby, które już zostały zdiagnozowane i leczone, mogą ewoluować. Na przykład pacjenci z nadciśnieniem mogą mieć dostosowywane leki w zależności od poziomu ciśnienia.
• Zmiany w EKG, saturacji tlenowej i ciśnieniu krwi wpływają na siebie w pewnym stopniu, więc rejestrowanie wszystkich parametrów może być korzystniejsze dla ogółu leczenia.

Jako lekarz widzę te korzyści bezpośrednio w mojej praktyce: gdy pacjenci przynoszą swoje zebrane dane zdrowotne na konsultację, to pozwala jeszcze dokładniej dostosować leczenie. Zmiany w wartościach EKG, saturacji czy ciśnieniu krwi mogą być omawiane na bieżąco i uwzględniane w moich decyzjach dotyczących leczenia. Tego rodzaju dane dostarczają cennych informacji, które wykraczają poza selektywne pomiary, a tym samym umożliwiają bardziej spersonalizowane i lepiej dopasowane leczenie.